PostNL uitgifte: Rouwpostzegel Nederland 2

Uitgiftedatum: 2 november 2020

Verschijningsvorm: vel van 50 rouwpostzegels, met waardeaanduiding Nederland 2 voor rouwpost zwaarder dan 20 gram met een bestemming binnen Nederland

Artikelnummer: 406602

Ontwerp: Rutger Fuchs, Amsterdam

GELDIGHEID

Rouwpost is voor PostNL een poststroom die extra aandacht krijgt vanwege het bijzondere grote belang van de inhoud, voor zowel verzender als ontvanger. We versturen in Nederland jaarlijks miljoenen rouwkaarten. Deze poststroom wordt in alle schakels van de postketen met de uiterste zorgvuldigheid behandeld. Zo gelden voor rouwpost aparte procedures om de kwaliteit tijdens collectie, sortering en bezorging zo hoog mogelijk te houden. Essentieel daarin is dat uitvaartondernemers of nabestaanden de geadresseerde rouwkaarten voorzien van de juiste rouwpostzegel. Ook moet de klant alle kaarten in een of meer speciale verzamelenveloppen aanleveren op een van de circa 2.000 retaillocaties van PostNL. Na sluitingstijd kan de klant in overleg met klantenservice Rouw van PostNL een alternatieve oplossing kiezen, bijvoorbeeld rechtstreekse aanlevering bij een sorteercentrum. In het weekend is er een speciale haalservice waarbij PostNL rouwkaarten gratis ophaalt. In het sorteercentrum vinden, indien nodig, extra controles plaats op de adressering om onnodige vertraging te voorkomen. In de bestelling zijn postbezorgers dankzij de herkenbaarheid van de rouwpostzegel in staat snel alarm te slaan wanneer bezorging niet mogelijk is. Door al deze maatregelen is de bezorgkwaliteit van de stroom rouwpost al jarenlang ongekend hoog. Dit jaar houdt PostNL een pilot met het gebruik van medische brievenbussen in het weekend om uitvaartondernemers een extra mogelijkheid te bieden rouwkaarten aan te leveren. De uitgifte van de nieuwe rouwpostzegel Nederland 2, mede op verzoek van de uitvaartbranche, past bij de zorgvuldige aanpak die deze poststroom verdient. Ook op andere terreinen steekt PostNL een helpende hand toe. Zo is er de PostNL Nabestaandenservice om post van overledenen door te sturen. Met het bedrijf Closure werkt PostNL samen om voor overledenen contracten, abonnementen en accounts bij bedrijven op te zeggen.

Op de vierkante Rouwpostzegel Nederland 2 is tegen een herfstbruine achtergrond een lichtverschijnsel te zien op de diagonaal die van linksonder naar rechtsboven loopt. Bovenaan de postzegel staat de landaanduiding Nederland in kapitalen, de waardeaanduiding 2 staat linksonder. Het verloop in de achtergrondkleur keert terug in het verloop van de letters van de landaanduiding Nederland van licht naar donker.

Voor de landaanduiding Nederland is op de rouwpostzegels gebruikgemaakt van het lettertype Neuzeit S. De schreefloze letter werd in 1928 ontworpen door C.W. Pischiner voor de Duitse lettergieterij D. Stempel (inmiddels onderdeel van Linotype). Het eveneens schreefloze lettertype voor de waardeaanduiding 2 is de Helvetica. Deze letter is in 1957 ontworpen door Max Miedinger en Eduard Hoffmann voor de Haas’sche Schriftgiesserei (ook inmiddels onderdeel van Linotype).

De eerste versie van de rouwpostzegel verscheen in 1998, naar een ontwerp van grafisch ontwerper Rutger Fuchs uit Amsterdam. Sindsdien heeft Fuchs zijn ontwerp verschillende keren op details aangepast, onder meer door de komst van de euro (dubbele waardeaanduiding in 2000 en euroaanduiding in 2002) en de vervanging van het eurotarief door de waardeaanduiding Nederland 1 (in 2010).

Steeds zwaardere rouwkaarten

Ook dit jaar heeft Fuchs voortgeborduurd op zijn oorspronkelijke ontwerp, zoals blijkt uit de uitgifte op 2 november 2020 van de herfstbruine Rouwpostzegel Nederland 2. PostNL introduceert de nieuwe rouwpostzegel mede op verzoek van de uitvaartbranche. Uitvaartondernemers merken dat nabestaanden steeds meer zorg aan de rouwbrieven besteden. Zo kiezen ze vaker de wat luxere en daardoor zwaardere kaarten in plaats van de traditionele rouwbrieven. Daardoor is het steeds vaker nodig om 2 rouwpostzegels op een brief te plakken. De uitvaartbranche vindt dat ongewenst omdat 2 losse rouwpostzegels met frankeerwaarde 1 de envelop ‘ontsieren’.  Door de introductie van de rouwpostzegel met frankeerwaarde 2 neemt bovendien het plakgemak toe.

Herkenbaarheid als uitgangspunt

De aanleiding voor de oorspronkelijke uitgifte uit 1998 was de noodzaak om rouwpost beter herkenbaar te maken. “Vroeger hadden alle rouwbrieven een zwarte rand. Daardoor werden ze direct opgemerkt door postmedewerkers en geadresseerden”, aldus Fuchs. “Toen deze rand in onbruik raakte, verminderde de herkenbaarheid van de rouwpost. Door de komst van de speciale rouwpostzegel in 1998 is dat verbeterd. Het ontwerp moest aan heel veel voorwaarden voldoen. Zo waren in verband met verschillende geloofsovertuigingen kleuren als rood, paars en zwart niet gewenst. Datzelfde gold voor afbeeldingen van personen en symbolen die geassocieerd worden met de dood.”

Gelijkmatig opwaarts

Het waren dus vooral beperkingen waarmee Fuchs in de ontwikkeling van zijn concept te maken kreeg. “Daarom ben ik al snel de weg van abstractie ingeslagen, met het woord ‘einder’ als uitgangspunt. Maar ook daarin moest ik weer een harde horizontale lijn vermijden, want uit reacties bleek dat mensen dan aan een stilgevallen ziekenhuismonitor moesten denken. Ik heb veel schetsen gemaakt met diagonalen. Gewoon met plakkaatverf allerlei varianten en kleuren getest. Door al die probeersels wordt je vorm steeds vaster. Tot ik uitkwam op een diagonale lijn die wegloopt over een groenblauwgrijzig vlak. Niet als een vallende ster, maar als een gelijkmatige lijn met een opwaartse beweging. Ook heb ik gestoeid met de letters NEDERLAND, door ze af te breken en van kleur te laten veranderen. Dat basisontwerp is sinds 1998 onveranderd gebleven.”

Symbool van de eeuwigheid

De nieuwste rouwpostzegel heeft de waardeaanduiding 2 gekregen, met een nieuwe kleur, maar het concept staat nog steeds overeind. Fuchs: “Het laat zien dat wat we in 1998 wilden bereiken – de tijdloosheid in het ontwerp – inderdaad nog steeds werkt. Het is nu niet meer voor te stellen, maar ik moest toen wel een paar bezwaren bij de opdrachtgever overwinnen. Zo wilde ik geen jaartal gebruiken, omdat anders de tijdloosheid in het gedrang zou komen. Ook wilde ik per se een vierkante postzegel. Niet alleen vanwege de herkenbaarheid, maar ook omdat het vierkant veel meer dan een rechthoek eeuwigheid symboliseert.”

Klassiek en stijlvol

Het belangrijkste verschil tussen de Rouwpostzegel Nederland 2 en de Rouwpostzegel Nederland 1 is de kleur. “Naar die nieuwe kleur heb ik lang gezocht”, zegt Fuchs. “Nu niet met plakkaatverf, maar op de computer. Maar ook weer op dezelfde manier door allerlei varianten uit te proberen tot het goed aanvoelt. Deze herfstbruine kleur, met een lichte neiging naar oranje, vind ik het beste bij het grijsgroenblauw van de eerste rouwpostzegel passen. De kleur duidt natuurlijk op vergankelijkheid, zonder al te veel somberheid. Ook dit herfstbruin geeft een tijdloos, klassiek en stijlvol karakter aan de postzegel. Het ontwerp is niet aan mode onderhevig. Maar dat is mijn werk zelden. Het is en blijft een sterke postzegel, met de suggestie van een gevoelig onderwerp.”

Over de ontwerper

Rutger Fuchs (1970, Leiden) studeerde grafisch ontwerpen van 1988 tot 1993 aan de Academie van Beeldende Kunsten in Rotterdam (tegenwoordig de Willem de Kooning Academie). In 1992 begon hij als zelfstandig ontwerper, vooral voor boeken en huisstijlen voor de culturele sector (galeries, musea en uitgeverijen) in Nederland, België, Duitsland en de Verenigde Staten. Eerdere postzegels van zijn hand zijn de Rouwpostzegel (1998), de Max Euwe-postzegel (2001), de Zilveren Verrassingszegel (2001) en Mooi Nederland (2014). Rutger Fuchs werkt of heeft gewerkt voor opdrachtgevers en met kunstenaars als The Chinati Foundation, Jan Dibbets, Pierre Marie Giraud, Anthony Gormley, Jeroen Henneman, Xavier Hufkens, De Ateliers, John Chamberlain, Donald Judd, Ram Katzir, Günther Förg, Floor van Keulen, Rem Koolhaas, Ron Nagle, Galerie Onrust, Jan van der Ploeg, POSG, Pulitzer Arts Foundation, Arnulf Rainer Museum, Sterling Ruby, Han Schuil en Robert Zandvliet.

GEGEVENS

COPYRIGHT

Velformaat120 x 450 mm

Papiernormaal met fosforopdruk

Gommingzelfklevend

Druktechniekoffset

Drukkleurenbruin en zwart

Oplage10.000 vellen

Verschijningsvormvel van 50 postzegels in 1 gelijk ontwerp

OntwerpRutger Fuchs, Amsterdam

DrukkerijWalsall Security Printers, Wolverhampton, Verenigd Koninkrijk

Artikelnummer406602

© 2020 Koninklijke PostNL BV